İnternet kısıtlaması nasıl yapılır diye merak edenler için bunun gerekliliğinin de anlatıldığı bu yazıda detaylı ayrıntılar verilecektir. Dünyanın en büyük bilgi paylaşım ağı olan World Wide Web’in (WWW) kuruluşunun üzerinden 30 yıl geçti. Dünyayı küresel bir köy haline dönüştüren ve web kullanıcılarına zengin içerikler sunan bu sistemin, teknolojik gelişme ve entelektüel birikim üzerindeki olumlu etkileri tartışılmaz. Ancak hız kesmeden büyüyen bu platformda zararlı içeriklerin sayısı da aynı oranda artıyor. Özellikle, İnternet kullanım yaşının giderek düştüğü de akılda tutulduğunda bu konuda ciddi adımlar atılması gerekir. Öncelikle bireysel ölçekte farkındalık kazanılması şarttır. Örneğin, sosyal medya platformları çoğu zaman güncel olayları takip etmenin en kolay yöntemi olsa da bu platformlarda kontrolsüzce paylaşılan içerikler özellikle çocuklar üzerinde ciddi hasarlara neden olabiliyor.
Bu sebeplerden dolayı erişiminin mümkün omamasını istediğiniz web sitelerini engelleyebilirsiniz. Böylece özellikle gençler ve çocuklar için daha güvenli bir internet ortamı sağlayabiliriz. Bu çerçevede, tek veya birden çok web sitesini engellemek için uygulayabileceğimiz birçok yöntem mevcut.
Ebeveyn Denetimleri (Parental Controls)
Eğer bir Mac kullanıcısıysanız klavye üzerinden “cmd” ve “space” tuşlarına aynı anda basarak spotlight search arama kısmına Ebeveyn Kontrolü (Parental Controls) yazarak ulaşabilirsiniz. Sistem Tercihleri (System Preferences) altında “Ebeveyn Denetimleri” seçeneğini kullanarak da bu kısma ulaşabilirsiniz.
Bu alanda karşımıza iki seçenek gelmektedir. Kullandığınız hesabı ebeveyn denetimli bir hesaba çevirmek ya da ebeveyn denetimi altında yeni bir hesap açmak.
Yeni bir kullanıcı hesabı oluşturmak istediğimiz zaman bizden, hesabı kullanacak olan kişi için bir profil oluşturmamız istenecektir. Bu alanda, hesabı kullanacak kişinin yaş ve isim bilgilerini girip yeni bir kullanıcı hesabı oluşturabiliriz.
Hesabı oluşturduktan sonra ise “Web” alanına gelip gerekli kısıtlamaları buradan gerçekleştirmekteyiz. Mac, Default olarak, “Yalnızca Bu Sitelere Erişim İzni Ver” (Allow Access to only these websitesi) butonunun altında çocuklar için uygun gördükleri web sitelerini aşağıda görebileceğiniz üzere sıralamaktadır. Eğer sadece bu web sitelerine erişim sağlansın istiyorsanız bu butonu tıklayabilirsiniz.
Erişim izni verilen/verilmeyen siteleri belirlemek için ise “Kişiselleştir” (Customize) seçeneğini kullanmak gerekiyor. Bu alanda erişim izni vermek istediğiniz sitelerin web adreslerini (URL) yukarıdaki bölmeye, erişim izni vermek istemediğiniz web adreslerini ise altta bulunan bölmeye yazıyoruz. Böylece gerekli gördüğümüz engellemeleri gerçekleştirerek daha güvenli bir ortam sağlamış oluyoruz.
İnternet Kısıtlaması: Windows 10
İnternet kısıtlaması nasıl yapılır merak ediyor musuuz? Eğer bir Windows 10 kullanıcısıysanız sırasıyla tamamlamanız gereken adımlar şöyle: Ayarlar > Hesaplar > Aile ve Diğer Kullanıcılar sekmelerine gelmelisiniz. Eğer Microsoft hesabınız bağlı değilse ilk olarak “Microsoft hesabı ile oturum aç” kısmı ile başlamanız gerekmektedir. Hesabınız yok ise yeni bir Microsoft hesabı açmalısınız. Ardından aile üyelerini ekleyeceğiniz ana hesaba sahip olmasınız. Bu aşamalardan sonra aile üyesi ekleme seçeneği aktif hale gelecektir. Aile üyesi eklemek istediğimiz zaman karşımıza aşağıdaki gibi bir görsel çıkacaktır. Buradan her bir kullanıcı için “Çocuğunuz İçin Bir Hesap Oluşturun” yazısına tıklayıp profil oluşturmanız gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen işlemleri tamamladıktan sonra https://account.microsoft.com/family/ adresine gidiniz. Burada hesabınızdan eklediğiniz her bir aile üyesi için erişimine izin verilen/verilmeyen siteleri belirleyebilirsiniz. İşlemi gerçekleştirmek için “Web’e Göz Atma” sekmesine gidiniz. Burada “Uygunsuz Web Sitelerini Engelle” butonunu aktif hale getirmeniz gerekir. Böylece izin vermek istediğiniz web sitelerini ve engellemek istediğiniz web sitelerini seçebilirsiniz. Bu sayede de çocuğunuz için çevrimiçi platformlarda daha güvenli bir ortam sağlayabilirsiniz.
Host Dosyaları
Farklı işletim sistemlerinin ebeveyn kontrollerini Host dosyaları üzerindeki değişikliklerle de yapmak mümkündür. Host dosyalarını kısaca web sitelerine erişmek istediğimiz zaman öncelikli olarak bir adres defteri olarak tanımlayabiliriz. Bu dosyalar, içerisinde alan adlarını ve ilişkili IP adreslerini barındırır. Eğer Mac kullanıcısıysanız sırasıyla aşağıdaki işlemleri takip ederek istediğiniz web sitesine erişimi engelleyebilirsiniz.
İlk olarak işlemleri terminal üzerinden gerçekleştireceğimiz için cmd + space yardımıyla spotlight araması yaparak terminale erişebilirsiniz. Diğer bir yöntem ile, Finder Üzerinden Uygulamalar > İzlenceler > Terminal sırasını izleyerek ulaşabilirsiniz.
Terminal üzerinde sudo nano /etc/ hosts komutunu çalıştırdığımız zaman (Karşımıza plain text çıkacaktır, düzenlemek için isterseniz “nano” dışında bir editör de kullanabilirsiniz). Mac parolanızı da girdikten sonra karşınıza aşağıdaki görsel çıkacaktır.
Erişimini engellemek istediğiniz web sitesini aşağıda verilen görseldeki gibi düzenlemelisiniz. 127.0.0.1 IP adresini yazdıktan sonra bir boşluk bırakarak engellemek istediğiniz web adresini yazarak erişimi engelleyebilirsiniz. Ancak bu noktada web adresini yazarken mutlaka “www” kullanmak gerekir. Söz konusu “http” ya da “https” kullanmak doğru olmayacaktır. Eğer Nano text editörünü kullanıyorsanız eklemelerinizi yaptıktan sonra Control ve O tuşlarına basmanı yeterlidir. Bu sayede değişikliklerinizi kaydedebilir, sonrasında da Control ve X tuşlarına basarak editörden çıkış yapabilirsiniz.
Linux işletim sisteminde de aynı komutlarla terminal üzerinden erişimi engelleyebilirsiniz. Eğer bir Windows kullanıcısıysanız C:\Windows\System32\drivers\etc klasöründe bulunan Hosts dosyasını not defteri ile açınız. Ardından aynı komutu buraya ekleyebilirsiniz (Örneğin: 127.0.0.1 www.facebook.com). Aşağıdaki görsel örnekte, popüler bir sosyal ağ sitesine erişimi engellemenin örneğini görebilirsiniz.
Yönlendirici Ayarları
Yönlendiricinizin (Router) her durumda, belirtilen web sitelerini engelleyebilme kapasitesine sahip değildir. Ancak çoğu yönlendirici, web sitesi erişimini tamamen, haftanın belirli günlerinde ve hatta belirli saatlerinde kısıtlamayabilir. Bunun için gerekli donanımlara sahiptirler. Genel olarak, evinizde kullandığınız modem sizin yönlendiricinizdir. Bu modemde, 192.168.1.1 adresini kullanarak, kullanıcı adı ve parolanızı girdikten sonra yönlendirici arayüzüne erişebilirsiniz. Bu arayüzde de kullandığınız yönlendirici özelliklerine göre gerekli filtrelemeleri gerçekleştirebilirsiniz.
Tarayıcı Üzerinden İnternet Kısıtlaması Nasıl Yapılır?
Bugün tarayıcı üzerinden de istenmeyen websitelerine erişimi engellemek mümkündür. Google Chrome ve Mozilla Firefox internet tarayıcılarında bu oldukça kolaydır. Örneğin BlockSite uzantısını eklemek mümkündür. Eklenti üzerinden sırasıyla seçenekler, ekle kısmına gelerek engellemek istediğiniz web sitelerini ekleyebilirsiniz.
REFERANSLAR
https://www.digitaltrends.com/computing/how-to-block-a-website/
https://www.webtekno.com/site-engelleme-nasil-yapilir-h97077.html